در این کتاب روش نویسنده و مصنف این است که ابتدا یک موضوع را انتخاب می کند؛ مثلا عقل؛ و سپس در آینه قرآن و حدیث که همان منابع عقل دینی هستند مورد سنجش و واکاوی قرار می دهد.
و بعد یک نتیجه کلی و مفهومی از مجموعه مباحث به دست می دهد.
تشریح و تبیین معارف و نکات رفتاری و اخلاقی از دین، آیات و روایات و بعد، دسته بندی کردن این مضامین و گردآوری یک منظومه فکری بر اساس این زمینه های رفتاری و فکری، کاری است که در این کتاب به فرجام رسیده است.
مثلا در بحث نیکی و بدی؛ ابتدا تعریفی از نیکی و خیر و در برابر آن تعریفی از بدی و شر ارائه شده است.
و بعد در نمونه هایی از آیات قرآن کریم به ردیابی این مضمون و موضوع در مفاهیم کتاب مقدس توجه و تمرکز شده است.
سپس حدیثی از پیامبر و امیرالمومنین-علیهماالسلام- با همین موضع آورده شده و بعد نتیجه گیری سنجشی کلی از مجموعه مباحث مطرح گردیده است.
و همین طور در ادامه کتاب، این شاخص- نیکی و بدی- در کنار سایر شاخص ها یک نماد و نمای کلی از معدل رفتارهای ما به دست می دهد که باید بدان امتیاز داد و باید معدل این امتیازها که بر اساس موضوعات مختلف و متنوع اخلاقی و رفتاری است با هم همخوانی و ترادف و موازنه و تعادل داشته باشد و اگر تفاوت میان معدل امتیازات زیاد بود باید در برآوردها تجدید نظر کرد و رفتارها را بر اساس یک معدل مناسب و نرمال مورد تجدید نظر قرار داد.
مثلا در بحث راستگویی و دروغگویی ممکن است فردی نمره خوبی بگیرد ولی در بحث عدالت و ظلم نه. یا در بحث علم آوری و جهل نمره اش قابل قبول باشد ولی در موضوع تصدیق و انکار حق نه.
این سنجش مجموعی و مقابلة رفتاری باعث می شود که در یک منظومه منتظم و متناسب، رفتارها به شکلی متعادل و نرمال در فضای اخلاق و منش دینی، بر مبنای آیات و روایات که مبانی سنجش اخلاق و رفتار اسلامی هستند مورد توجه و تدقیق و محک قرار بگیرد.
کتاب با توصیف و تشریح برخی زمینه های شکل گیری این تحقیق آغاز می شود و به موضوع خوشبختی پرداخته و شاخص های آن را در جهت یک مسیریابی زیست فردی و اجتماعی مطمح نظر قرار می دهد.
و در این رهاورد هم به آثار پیشین و متون اندیشگی اسلام توجه و تنبه می دهد و هم در صدد به دست آوردن و ابتکارآمیزی های نو، تلاش می کند موقعیت های فکری در حوزه دین را با روش های نوین رفتاری و به خصوص، زمینه های فکری و انگیزشی جدید همراه سازد.
طی این تحقیق نویسنده، تلاش کرده در حوزه مفهوم عقل به یک ارزیابی روانشناسانه بپردازد و در این میدان، هم آموزه های دینی را مورد توجه قراردهد و هم دست آوردهای امروزین علم را مدنظر.
و در این میانه، آیات قرآن و احادیث معصومین(ع) نقش قابل توجهی دارد و در هر یک از مضامین و مفاهیم، یک آیه به همراه متن احادیث مورد توجه قرارگرفته است.
یکی دیگر از نکات این کتاب نوع قلمی است که نویسنده برای بیان مطالبش استفاده کرده. قلمی ادیبانه و شاعرانه و سیال و ساده و بی غل و غش. استفاده از این لحن و بیان کمک می کند تا خواننده صمیمیت بیشتر حس کند و در چنک خشکی لحن و یکنواختی متن، گرفتار نیاید.
نویسنده در ابتدا ضمن برشمردن مواردی از دغدغه هایش در باب این موضوع، به بیان چند و چون ورودش به بحث این تحقیق پرداخته و چند و چونش را بیان کرده است.
رجوع نویسنده هم به کتابها و هم به علمای فن، باعث شده تا زمینه های فکری و افق های معنوی خوبی برای او مهیا گردد و او هم از این زمین حاصلخیز و منابع سرشار به خوبی و ابتکار بهره بگیرد.
بعد وارد موضوع اصلی کتاب یعنی خودارزیابی گشته و ارزیابی توسط خود و دیگران مورد توجه قرارگرفته است.
سپس شاخص های عقل و جهل مطمح نظر قرارگرفته و در یک جدول کامل با استفاده از آیات و روایات مورد سنجش و ارزیابی و تقسیم بندی و تبیین و تنقیح موضوع قرارگرفته.
بعد شرح مختصری از شاخص های عقل و جهل بیان شده و در ادامه با استعانت از آیات و روایات ذیل عناوین اصلی مثل نیکی و بدی، ایمان و کفر و... و همینطور به ترتیب تا انتها، موارد و مصادیق و معانی و معارف عقل و جهل از منظر آیات و روایات اسلامی در بیان و شیوه ای بکر و جالب و مبتکرانه مورد سنجش قرارگرفته است.
یکی از ویژگی های اصلی این کتاب که اثربخشی آن را بسیار بالا می برد و کاربردی اش می سازد این است که در متن آن کمتر چیزی به صورت خام و بدون ابتکار متنی و جداول سنجشی و ایجاد زمینه های جذابیت بخشی خوانایی آمده و همه چیز در فضایی از ابتکار و خلاقیت نگارشی، ظهور و بروز یافته است.
مثلا بحث نیکی و بدی؛ ابتدا حدیث الخیر و هو وزیر العقل ...آمده و بعد مضامین آیات قرآن در 4 بخش و به صورت نمونه گردآوری شده و بعد با استعانت از حدیثی از امیرالمومنین(ع) در تلفیق و تدقیق با آیات و دیگر معارف دینی، در یک پاراگراف به تبیین و شرح مختصر و موجز موضوع پرداخته است.
کتاب عقل عینک جدید تألیف و گردآوری محسن اقطاعی با روعنوان پاسخی به نیاز جویندگان موفقیتهای بیشتر و پایدارتر در 208 صفحه و 45 هزار ریال توسط مولف منتشر شده است.
علاقمندان می توانند با شماره 02166002930 تماس حاصل نمایند.